“Dünyanın her yerinden herkesin yenileceği bir yer vardır. Kimilerini yenilgi yıkar, kimileriyse zaferle küçülür, bayağılaşırlar. Büyüklük hem yenilgiyi hem de zaferi kabullenebilen kişilerde yaşar.”
“Hiçbir insan diğer insanları gerçekten anlayamaz. Elinden en fazla, onların da kendisi gibi olduğunu varsaymak gelir.”
“Dünyada en değer verilmesi gereken şey, insanın özgür ve keşfeden zihnidir.”
“Bir insan kapana kısılmışsa ve seçme şansı yoksa, kapanın içini dekore etmeye girişir.”
US novelist John Steinbeck (1902 – 1968). (Photo by Hulton Archive/Getty Images)
Babası Prusyalı, annesi İrlandalı olan Steinbeck 27 Şubat 1902’de ABD’nin California Eyaleti’nde ırgat bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Stanford Üniversitesi’ndeki 6 yıllık öğrenimini yarıda bıraktıktan sonra 1925 yılında New York’a giderek burada yapmış olduğu gazetecilik, inşaat işçiliği, laborantlık gibi çeşitli işlerle geçimini sağlamaya çalıştı. 1929 yılında yayımlanana ilk romanı Altın Kadeh (Cup of Gold)’in başarısızlığına rağmen California geri dönerek hızını kesmeden yazmaya devam etti. Doğduğu yerin kırsal hayatını anlatan birbirine bağlı öykülerin oluşturduğu 1932 tarihli Cennet Çayırları (The Pastures of Heaven) adlı romanının ardından ilk önemli başarısı 1935 tarihli Yukarı Mahalle (Tortilla Fiat) adlı eseri olmuştur. Daha sonra sırasıyla 1936 tarihinde basılan Bitmeyen Kavga (Irt Dubious Battle) ile 1937 tarihli Fareler ve İnsanlar (Of Mice and Man) adlı eserleriyle ününe ün katmıştır. Fareler ve İnsanlar aynı zamanda 1895 Rusya doğumlu 2 Oscar ödüllü Lewis Milestone yönetmenliği eşliğinde başrolleri paylaşan Burgess Meredith ve Betty Field ile 1939 yılında ilk kez sinemaya uyarlanmıştır. İkinci kez 1992 yılında da sinemaya uyarlanan filmde bu kez yönetmenlik koltuğuna oturan Gary Sinise aynı zamanda John Malkovich’le başrolü de paylaşmıştır.
Steinbeck’in en meşhur eseri 1939’da yayımlanan Gazap Üzümleri (Grapes of Wrath)’dir. Yaşadıkları topraklardan uzaklaştırılan Oklahomalı tarım işçilerinin Californiya’ya göç etmeleriyle birlikte karşılaştıkları mücadeleyi anlatan bir isyanı konu alır. Steinbeck bu romannıyla 1940’da Pulitzer Ödülü’ne, 1962’de ise Nobel Ödülü’ne hak kazanmıştır.
II. Dünya Savaşı’nda savaş muhabirliği de yapan yazar, 1942’de yayımlanan Ay Battı (The Moon Is Down) adlı eserinde Norveçlilerin Alman işgaline karşı direnişlerini kaleme almıştır.
1950’lerde sanatsal bir gerileme dönemi yaşamasına rağmen bu dönemde yazdığı en başarılı romanı Cennet Yolu (East of Edan)’dur. Eser daha sonra Elia Kazan’ın yönetmenliğinde, başrollerini James Dean ve Julie Harris’in paylaştığı 1955 yapımı filmle sinemaya uyarlanmıştır. Yine Steinbeck’in kitaplarından aynı isimle sinemaya uyarlanan Elia Kazan yönetmenliğinde filme çekilen bir başka eser de 1952 ABD yapımı biyografik-dramatik bir film olan Viva Zapata’dır.
1st June 1957: John Steinbeck (1902 – 1968), the American novelist who won the Nobel Prize for Literature in 1962, with his wife. (Photo by Evening Standard/Getty Images)
Aynı zamanda 1933’de Bilinmeyen Bir Tanrı’ya (To A God Unknown), 1937’de Al Midilli (The Red Pony), 1938’de Uzun Vadi (Long Valley), 1944’de Sardalya Sokağı (Cannery Row), 1947’de İnci (The Pearl) 1947’de Aşk Otobüsü (The Wayward Bus), 1950’de Alev (Burning Bright), 1954’de Tatlı Perşembe (Sweet Thursday), 1957’de Pippin 4’ün Kısa Süren Saltanatı (The Short Reign of Pippin IV), 1961’de Acı Hayat/Mutsuzluğumuzun Kışı (The Winter of Our Discontent) adlı romanları, 1966’da Amerika ve Amerikalılar (America and Americans) isimli öyküsü ve 1941’de Unutulan Köy (Forgotten Village) ile 1952’de de Viva Zapata adlı senaryoları da vardır.
1930-1943 yıllları arasında Carol Hanning, 1943-1948 arasında Gwyndolyn Conger ve son olarak 1950-1968 arasında da Elaine Anderson Steinbeck ile evlenen John Steinbeck, 20 Aralık 1968 yılında 66 yaşında hayata veda etmiştir.