“Bana onu geri ver, Voodoo” sergisi 15 Ocak 2016’da Burkina Faso’nun Başkenti Ouagadougou’da El Kaide bağlantılı İslami Örgüt AQMI tarafından katledilen fotoğraf sanatçısı Leila Alaoui anısınadır.
1982’de Paris’te dünyaya gelen fotoğraf sanatçısı Leila Alaoui, kadın hakları odaklı çalışmalar üreten bir sanatçıydı. Amerika’da üniversite eğitimi alırken Richard Avedon’dan eğitim alarak fotoğrafçılığa yönelmiştir. Bir fotoğraf çalışması için gittiği Burkina Faso’da AQMI tarafından düzenlenen bir suikast sonucu ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmiştir.
Birini katlederler öbürü gider hiç gidilmez denen coğrafyalara…
Başka bir kadın, Burkinalı kadınlar, onların sevgilerini, tutkularını ve açmazlara rağmen hayata tutunmalarını belgeler. İslami baskıya karşı yerel inançların yanında. Bazen içi acıyarak, bazen hınzır bir mizahta çıkış yolu bularak aynı hikâyeyi aktarmaya devam eder.
Sergi, Naz Köktentürk’ün 1960 yılına kadar Fransız Sömürgesi olan, Yukarı Volta adıyla bilinen 1983 yılında ‘Onurlu insanların yurdu’ anlamına gelen ‘Burkina Faso’ adını alan ülkede çektiği fotoğraflardan oluşuyor. Çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu Burkina Faso’da İslami etkinin henüz olmadığını söylüyor Köktentürk. “Kadınlar yerel kıyafetleriyle motor ve bisikletler üzerinde gayet özgür geziyorlar.”
Halkın çoğunluğunu her ne kadar Müslümanlar oluştursa da animist inançlar oldukça yaygın Burkina Faso’da. Animizm’de; ölenlerin dünyadan ayrılmadıklarına, ruhlarının ölünün çevresinde, ağaçlarda, bitkilerde ve tüm doğada dolaştığına inanır. Ruhlar insanların arasına karışarak onlara şans da verebilir. Ancak tam tersi, hasta da edebilir, delirtedebilir, bu yüzden tanrılara adaklar adanır, kurbanlar kesilir. Batı Afrika dillerinde manevi varlık anlamına gelen Voodoo kelimesi, varlık anlamına gelirken şifa vermek amacını taşır. Pazarlarında büyü malzemelerinin satıldığı bu ülkede oldukça yaygın olan voodoo büyü bebekleri eserlere farklı bir hava katmakta.
Naz Köktentürk, İstanbul’da çalışan bir fotoğraf sanatçısı olup, uzun yıllar Paris’te yaşamıştır. Çoğunlukla Orta Asya ve Orta Doğu’da, başta Afganistan olmak üzere fotoğraf projeleri gerçekleştirmiştir. Sanatçının başlıca değindiği konular sosyal problemler, mit ve ritüeller, acı ve savaş kurbanlarını kapsar. Köktentürk savaşın acılarını fotoğraf aracılığıyla aktarmak amacıyla uluslararası sağlık kurluşlarıyla da çalışmaktadır. Aynı zamanda çeşitli yayın kuruluşlarında sanat, ülke ve şehirler üzerine de yazılar yazmaktadır.
Mit ve ritüellerinden Orta Asya’da, Orta-Doğu’da İslam ve Şaman kültürlerinin izinde, acıyı ve öfkeyi aktaran Naz Köktentürk bu kez farklı bir coğrafyada, Batı Afrika’da animizmin anavatanı Burkina Faso’da bir başka ritüelin, Voodoo’nun izlerini sürdü Sanatçının uzun süredir üzerinde araştırmalar yaptığı “mitler ve ritüeller” adlı çalışmasının son durağı olan Burkina Faso’ya yapmış olduğu yolculuklar sırasında çekilen fotoğraflardan oluşan “Bana onu geri ver, Voodoo” adlı sergi; bölge kültüründe sürekli karşımıza çıkan voodoo ritüellerini incelemektedir. Sanatçı genelden özele kara büyünün simgelerinde kişisel acıların, saplantıların ama en yoğun olarak tutkuların hikayelerini sorgulamaktadır.
Fotoğraf sanatçısı Naz Köktentürk’ün kişisel proje sergisi ” Bana onu geri ver, Voodoo” 7 Şubat tarihinde Blok Art Space’de açıldı. Sergi, 10 Mart’a kadar sanatseverlerle olacak.
“Her şey bir kuvvet çatışmasından ibarettir.
Tutku tendir.
‘’Ya benim olacaksın ya toprağın‘’ der.
Bedel ödetir.”
Naz Köktentürk